Beahci

Pinus sylvestris

Beazi bihkka ja gáhcci suddjejit dávddaid vuostá. Garra gáhci suske miehtá jagi, dat buhtistii ja českkodahtii bániid. Giđđat njeidojun muoras golgá gáhcci mainna vuide sidjon hávi ja dat savui buorebut. Bihkkalievla ja -hádja buhtistit. Goahcciin leat olu C- ja E-vitamiinnat ja minerálat. Goahccedeadja geahpeda heajos kolesterola. Dedjii bidje sohkkara ja dat dálkkodii nuorvodávddaid. Buot goahccemuorain dahkkon goahcceliemat veahkehit jiena šearasmit.

Beahci lea dábáleamos muorra, man guolbmasis dahke jáffuid. Jáffuid atne láibái, biergomállái, liepman ja čoavjedálkkasin. Buoremus áigi guolbmasa váldimii lea giđđat, goas das leat eanemus biebmoávdnasat. Suomas guolbmasa gohčodit nealgejagiid heahtebiebmun. Nuortasápmelaččat leat atnán guolbmasa áibbas eará vugiin: dat leamaš dábálaš borramuš ja maiddái adnon herskun. Guolmmasjáffuin vušše suohkada čuotnjá dahje bohcco buoidelipmii dahje guollevudjii.

Beazi guolbmasa njalde bárkku vuolde bohcco čoarvvis dahkkon vuotkimiin. Beazi njeide dahje dikte ceaggát. Guolmmasbihtát goikaduvvojedje sámeuvnna lahkosis. Go dat goike daid goarddestedje áššus vai bihkášsmáhkka jávkkai. Goike goarddestuvvon guolbmasiid čuvkejedje dan várás ráhkaduvvon biergasiin ja nie šadde jáffut.

Beazi lávdanviidodat lea stuorra oassi Eurohpas ja Ásias poláragierddu máttabealde, muhto Fennoskandias beahci šaddá maiddái davveleabbos. Beazis lea okta sullii guokte mehtera guhkes, beanta ceaggut eatnamii bahkkejeaddji ruohtas ja máŋggat guhkit ruohttasat eatnanbadjosa lahka. Lieđđu miesse-geassemánus. Galbarihccegovusbárkku, galbabárkku šaddadan beazit leat uhcemustá 200 jagi boarrásat. Suoma boarráseamos beahci lea sullii 780 jagi ahkásaš, ja dat šaddá UK-álbmotmeahci nuortedavveoasis. Beazi goahcciin lea valjis C-vitamiidna, olles guđa geardde eanet go appelsiinnas. Dasa lassin dain leat muhtin veardde E-vitamiidna, karotena ja bárkoávdnasat.