siida


Áksjäävri kesipäikki. Kovvejeijee Erkki Mikkola 1931. Museovirasto.

SUHÂKUÁVLUH

 
 
 

 

Noomâs mield anarâšah láá ärbivuáválávt aassâm Aanaar kuávlust, Aanaarjäävri riddoin já suolluin sehe uálgičácáduvâi piälláin. Anarâšâi aassâmsajeh kesi- já tälvipaihijdiskuin ljjii iänááš piäđgui, tááluh kukkáluvâi.

T.I. Itkonen lii kirjestis Suomen lappalaiset I já II tärkkilávt kuvvim anarâšâi suhâkuávluid. Siämmáá náálá lii toohâm Samuli Paulaharju kirjestis Taka-Lappia.

Aikioi ärbivuáválâš aassâmkuávlun lii kirjejum Väävli kuávlu Aanaarjäävri taveriddoost. Tobbeen sij láá vijđánâm Ucjuv kuávlun já joba Taažâbel. Aikioh láá meiddei aassâm ovtâskâsâht Aanaarjäävri viestârriddoost Kaŋgâvuonâ aldasijn, Kiävŋásiijávráást já Paččvei kuávlust Aanaarjäävri nuorttiibeln.

Kuuva suhâkuávluh láá lamaš tovle Vyelijäävri kuávlust já maŋeláá eres lasseen Čuolisvuonnjäälmist Pišterist, Vuáskujäävrist já Njellimvuoniist sehe meiddei Tave-Anarist.

Mattus
-suuhâ lâi eromâšávt Viestâr-Anarist, mut meiddei taveláá Rivdulist já Čovčjäävri kuávlust. Mattuseh asâiduvvii meiddei Nuorttâ-Aanaar Pakšvuonii kuávlun. Suuhâ lii sirdâšum aassâđ meiddei Taažâ Vaarjâgân, kost sij láá vala onnáá peeivi-uv.

Stuorrâ Morottaja suuhâ asâttij Aanaarjäävri máddáá- já uárjipele, kost vijđánij maŋeláá jäävri viestârpele Aanaar markkân kuávlun.

Mujo
suuhâ varrij Aanaarjäävri máddáápiäláin kuávluin Kosseennâm-Čovčjäävri kuávlun. Sij assii meiddei Ijjäävrist.

Musta
suuhâ lâi Koskâ-Mustolist já Nuorttâ-Anarist, mut maŋeláá Rivdulist já Páđárist.

Pááđáár
suuhâ lii vuálgus Páđárist Viestâr-Anarist, mut aassâm maŋeláá Ákšjäävrist tavveen, Čaarmâjäävrist já Tullâjäävrist mäddin sehe Paččvei kuávlust nuorttân.

Paltto
-suuhâ aasâi Lavŋejäävri-Njižžjäävi kuávlust Tave-Anarist, Lemmest viestârist sehe vala Tiänuriddoost Ucjuuvâst. Suuhâ lii sirdâšum meiddei Taažâ Vaarjâg kuávlun.

Saijets suuvâ ärbivuáváliih kuávluh láá Viestâr-Anarist Uáđđivei-Säđisuolluu kuávlust, maŋeláá Mahladnyereest-Koldemjäävrist, Aanaarjuuvâ Ivváánjäävrist já Paččveist.

Sarre
-suuvâ navdâšemkuávluh láá Viestâr-Anarist Mudusjäävrist, Páđárist já Rivdulist sehe Nuorttâ-Aanaar pelni eres lasseen Vyeli-Mustolist ađai Juvnjäälmist, Sulgušjäävrist já Maijuujäävrist-Ulgânjaargâst.

Valle-suuhâ lii oppeet Nuorttâ- já Maadâ-Anarist vijđánâm jyehi kuávlun. Sii ärbivuáváliih aassâmsajeh láá eres lasseen Njirrooh Aanaarjäävri Naŋŋâvuonâst, Paččvei, Kappeerjuuhâ Curnâvuonâst, Vävli já Ijjävri.


Sämmilâšašij komitea smiettâmušâst ive 1953 oovdânpuáhtojeh Suomâ sämikuávlu sämmiliih aalmugčuágástâhkárttán sämmilâšjuávhui mield - orjâlâžžân, anarâžžân já nuorttâlâžžân. Vala talle anarâšâi aassâm nuávdittij ärbivuáválijd suhâkuávluid.
 
Maŋeláá uđđâ aassâmlaavah tegu puásuitálulaahâ já luánduiäláttâsâi tuárjumân rahtum laahâ nubástuttii ärbivuáválâš aassâm. Uđđâ aassâmtááluh huksejuvvojii sijdâčuákkipaihijd tâi toi aldasáid. Maaŋgah ärbivuáváliih aassâmpääihih láá tááláá ääigist anarâšsuuvâi maajeeldpuáttei kesiorottâhhân.

Irja Jefremoff


Ärbivuáváliih anarâšâi suhâkuávluh Aanaarjäävri pirrâsist.

 

 

Kove: Irja Jefremoff
Sulgušjäävri tuperiddo. Samuli Paulaharju 1914.

 

 

SKS
Váábu Matti (Matti Musta) kálguinis pääihist Rivdulist. A.O. Väisänen 1930-loho.
 

Maassâd pajas

 

  © 2006 Sámi musea Siida & Anarâškielâ servi siida@samimuseum.fi